Oznaczenia tworzyw sztucznych, jak je rozpoznać i segregować? 

Obecnie coraz większym  problemem staje się zaśmiecanie planety plastikiem, który się nie rozkłada i nie jest ponownie używany. Każde opakowaniu plastikowe powinno być oznaczone jednym z siedmiu symboli użytego materiału. Ma to ułatwić segregację, recykling, przetwarzanie.

Jakie znaczenie ma dla nas jaki rodzaj plastiku używamy? Po pierwsze warto wiedzieć jak go segregować, po drugie wiedza na ten temat pozwoli nam świadomie wybierać produkty i unikać tych bardzo toksycznych albo wchodzących w reakcję chociażby z jedzeniem.

Tworzywa sztuczne są produkowane z materiałów organicznych i surowców naturalnych takich jak celuloza, węgiel, gaz ziemny, sól i ropa naftowa. Ropa naftowa wymaga przetworzenia w rafineriach, aby mogła być wykorzystana do produkcji tworzyw sztucznych. Biotworzywa mogą być wytwarzane z kukurydzy, ziemniaków, buraków, bambusa, olejów roślinnych. Stanowią biodegradowalną alternatywę plastikowych materiałów.

Plastik - oznaczenia najważniejszych rodzajów tworzyw sztucznych

Oznaczenia na opakowaniach to kody recyklingu tworzyw sztucznych.  Dzięki nim można rozróżnić, które opakowanie nadaje się do recyklingu zgodnie z lokalnymi przepisami oraz informować użytkowników, które tworzywa zostały zastosowane.

Jest siedem oznaczeń numerycznych, które mówią o rodzaju plastiku zastosowanego w danym opakowaniu. Wszystkie składają się  z trzech strzałek uformowanych w trójkąt, w środku mają cyfrę i są podpisane skrótowo rodzajem tworzywa u dołu ikony. Zazwyczaj można je znaleźć na spodzie opakowania.

 

01 PET/PETE - Politereftalan etylenu.

Jest trwały i elastyczny. Najczęściej występuje w kolorze bezbarwnym. Tworzywo spełnia wymagania EU oraz FDA dotyczące kontaktu z żywnością. Bardzo popularne tworzywo i właściwie większość z nas codziennie z niego korzysta. Z PET-u produkowane są butelki na wodę, opakowania na żywność, włókna to tkanin i dzianin (m.in. polary), obudowy maszyn, urządzeń. Nie jest łatwo i szybko biodegradowalny. Zdecydowanie najczęściej spotykany rodzaj opakowania.  

Bezpieczeństwo: w kontakcie z wodą nie powinien być podgrzewany powyżej 70°C. Nie powinien być ponownie wykorzystywany, gdyż jest materiałem wrażliwym, szczególnie na podgrzewanie oraz promieniowanie ultrafioletowe (wyłącznie tworzywo PET w kolorze czarnym charakteryzuje się podwyższoną odpornością na działanie UV) oraz wilgoć, która wpływa na fizyko-mechaniczne parametry tworzywa. Dlatego nie powinien być wystawiany na słońce. PET występuje zarówno w formie cienkiej folii, jak i grubego, wzmocnionego plastiku. Jest to materiał tani, wytrzymały i niechłonący, stąd jego szerokie zastosowanie, nie tylko w przemyśle spożywczym. Czy jest rakotwórczy, czy ma wpływ na nasze hormony,..? Czy biotworzywa są bezpiecznym zamiennikiem?

Niepokojące jest to, że brakuje jednoznacznych badań na temat wpływu PET'a na nasze zdrowie.

Niemieccy naukowcy z Johann Wolfgang Goethe University przebadali wodę mineralną w plastikowych butelkach i znaleźli związki chemiczne tzw. ksenoestrogeny, które mają podobne działanie jak estrogeny i zaburzają gospodarkę hormonalną. Ich nadmiar w organizmie może wpływać na zwiększone ryzyko zachorowalności na choroby cywilizacyjne, np. cukrzycę, otyłość, nowotwory piersi czy prostaty.

Typowe zastosowania to produkcja butelek na napoje i oleje, tacek do gotowych posiłków (np. przy dietach pudełkowych), opakowań foliowych do lodów, orzechów, słodyczy, jak również nabiału, przetworów mięsnych. Widać jak powszechny jest PET w przemyśle spożywczym, w naszym codziennym życiu.

Recykling: Politereftalan etylenu można poddać procesowi recyclingu materiałowego i surowcowego. Właściwe segregowanie śmieci pomoże w odzyskaniu surowca.

Folia PET rozkłada się setki lat! A może tysiące, kto to wie?

 

02 HDPE jest to polietylen o bardzo dużej gęstości, zaliczany do jednych z najbezpieczniejszych odmian plastiku.

Zastosowanie: Wykorzystuje się go głównie do produkcji butelek na mleko, nakrętek, toreb, zabawek, opakowań na detergenty (beczki, kanistry), kontenerów na śmieci oraz rur. Jest odporny na działanie kwasów, wody, alkoholu? stąd jego szerokie zastosowanie, również w przemyśle petrochemicznym. Mniej powszechny od PET, bo droższy.

Bezpieczeństwo: jest bezpieczny dla zdrowia?, można przechowywać w nim żywność. Opakowania HDPE nadają się do ponownego użytku (po umyciu letnią wodą z dodatkiem nieagresywnych detergentów).

Recykling: Poddaje się całkowitemu recyklingowi i jest chętnie skupowany.

 

03 PVC - Polichlorek winylu.

W Polsce często nazywany PCV. Coraz więcej firm wycofuje się ze stosowania tego materiału, nawet branża budowlana, gdzie powszechnie jest stosowany ze względu na swoją mechaniczną wytrzymałość.

Zastosowanie: Używany do produkcji m.in. folii do pakowania żywności. Dodatkowo znajduje on zastosowanie przy produkcji wykładzin podłogowych, stolarki okiennej i drzwiowej, rur, elektroizolacji, cewników, strzykawek czy płyt gramofonowych.

Bezpieczeństwo: w procesie spalania wytwarza groźne dioksyny. Nie powinien być stosowany do podgrzewania jedzenia. Kto kontroluje cały łańcuch dostaw, przetwórstwa, czy to jest w ogóle możliwe? 

Recykling: nadaje się do recyklingu nawet wielokrotnego.

04 LDPE jest to polietylen o małej gęstości, uważany za stosunkowo bezpieczny.

Zastosowanie: m.in. do produkcji toreb na zakupy (reklamówek), jednorazowych naczyń, worków na śmieci, opakowań, folii do przechowywania żywności. LDPE stanowi często wewnętrzną wyściółkę papierowych kubków do napojów.

Bezpieczeństwo: jest mało odporny na wysokie temperatury dlatego nie należy go podgrzewać ani palić.

Recykling: jest możliwy, są firmy, które chętnie skupują LDPE.

05 PP polipropylen, uważany za bezpieczny.

Jest często stosowany do produkcji opakowań na żywność, kubeczków na jogurty, lunch-boxów, pudełek na margaryny, czy zakrętek do butelek, zabawek, artykułów gospodarstwa domowego, części karoserii samochodowych. Włókna polipropylenowe stanowią około 12% ogólnej ilości włókien syntetycznych. PP jest powszechny w przemyśle spożywczym.

Bezpieczeństwo: nie należy go podgrzewać do wysokich temperatur pomimo wysokiej temperatury topnienia.

Recykling: podlega recyklingowi, używany wielokrotnie.

06 PS polistyren.

Powszechnie znany jako styropian. Niestety znalazł zastosowanie nie tylko w budownictwie ale i branży spożywczej. Robi się z niego opakowania dla żywności, leków i kosmetyków, kubki, tacki, pojemniki, wieczka.

Bezpieczeństwo: niestety PS wydziela toksyny (styren, BPA) i nie powinien być stosowany jako opakowania do żywności. Powszechny anty przykład to styropianowe lunch boxy, przykrywki do jednorazowych kubków na kawę. Styren przedostaje się do pokarmów pod wpływem ciepła lub kwaśnych substancji. Związek ten, odkłada się w tkance tłuszczowej ludzi i zwierząt. Jego zbyt duże stężenie w organizmie zaburza pracę układu nerwowego, podejrzewa się także, że może wywoływać depresję...

Recykling: trudny do recyklingu, szczególnie pokruszony albo brudny.

07 OTHER (INNE) to wszystkie inne tworzywa, których nie można jednoznacznie określić jako wyżej wymienione.

Bezpieczeństwo: tutaj mogą być produkty, które nie są przeznaczone do żywności dlatego lepiej ich ponownie nie używać. Dodatkowo te produkty mogą zwierać Bisfenol.

Paradoksem jest, że tutaj trafiają również produkty z bezpiecznych i biodegradowalnych biotworzyw takich jak np. bio PLA (poliaktyd roślinny). Na szczęście coraz częściej pod numerem 7 producenci podpisują skrót PLA, CPLA. Coraz częściej jednorazowe sztućce, kubki, naczynia, opakowania, lunch box'y, wykonane z PLA zastępuję te z tworzyw sztucznych.

W ofercie BIODEGARDOWALNI.pl znajdziecie szereg takich naturalnych rozwiązań. 

Recykling: przy takiej mieszance i różnorodności materiałów oznaczonych jako 7 niestety nie ma możliwości recyklingu. Produkty bio PLA powinny trafić do odpadów "BIO" (jeśli są kompostowalne). Póki co w większości przypadków trafiają do odpadów "mix". Pocieszająca jest myśl, że w środowisku naturalnym bioplastik rozkłada się w ciągu kilkunastu miesięcy.

Poza plastikiem mamy jeszcze "prozdrowotne" opakowania z aluminium (ALU), zawierające szkodliwe związki BPA, czy wielorakie mieszaniny materiałów, których wpływ na nasze zdrowie nie jest znany. Świadomie korzystanie z tworzyw sztucznych i właściwe ich segregowanie przyczyni się do lepszego obiegu tych opakowań oraz pomoże zrezygnować z niebezpiecznych dla nas substancji. 

Najważniejszym celem jest upowszechnianie biotworzyw, które nie zagrażają zdrowiu ludzi i zwierząt, a także środowisku naturalnemu, a jednocześnie spełniają nasze potrzeby. Dlatego jest coraz więcej inicjatyw i trendów takich jak "Zmień na BIO", "ZERO WASTE" czy "LESS WASTE", które proponują naturalne zamienniki, zakładają wielokrotne wykorzystywanie produktów i zmniejszenie ilości śmieci.